* Geen gewoon Indisch meisje - Marion Bloem

Auteur: Marion Bloem
Gepubliceerd: 1983
Genre: Psychologische roman  
Pagina's: 240
Oorspronkelijke taal: Nederlands

Een meisje worstelt met het besef dat zij zichzelf, haar verleden, haar culturele achtergrond altijd verloochend heeft. Aan de hand van gebeurtenissen, herinneringen en verhalen probeert zij erachter te komen wie zij is. Zij maakt twee reizen naar Indonesië, de eerste samen met haar Hollandse vriend, de tweede - na de dood van haar vader - samen met haar moeder. Om haar verwarring en verscheurdheid zo scherp mogelijk weer te geven heeft Marion Bloem de hoofdfiguur opgesplitst in twee meisjes die elkaars tegenpool zijn: het hartstochtelijke zusje, bij wie elk nieuw inzicht tot nieuwe obsessies leidt en het onverschillige zusje, dat haar maatschappelijke ambities niet door haar emoties laat dwarsbomen.

Marion Bloem

Geboren 24 augustus 1952 te Arnhem. Kind van Indische ouders die in december 1950 naar Nederland zijn gekomen. Lagere school te Soesterberg. Opleiding: HBS-A te Amersfoort. Afgestudeerd als klinisch psychologe in 1978 te Utrecht.
Woont samen met arts/schrijver Ivan Wolffers sinds 14 juni 1971. Geboorte van zoon Kaja op 11 februari 1973. Inmiddels is ze oma van Kaja’s dochters Helena en Katelijne, en van David en Feline, de twee kinderen van Kaja’s echtgenote Elle. Bloem schreef haar eerste verhaal op haar zesde, en tijdens haar jeugd werden haar gedichten al geplaatst in de dorpskrant en schoolkrant. Ze publiceerde haar eerste korte verhaal op haar zestiende in de glossy 'De vrouw en haar huis'. (Verhalenbundel Vliegers onder het matras.) Reisde de hele wereld rond (Muggen mensen olifanten).
Haar eerste jeugdboekjes (Spotjes) verschenen in 1975. Ze publiceerde haar eerste boek (Overgang) voor volwassenen in 1978. Haar eerste jeugdroman (Waar schuil je als het regent) verscheen in 1978.
In 1983 werd haar romandebuut Geen gewoon Indisch meisje een bestseller, en in 1983 verscheen ook haar documentaire Het land van mijn ouders waarmee ze wekenlang uitverkochte zalen haalde in Nederlandse filmhuizen, en die door de IKON werd uitgezonden. De film bleef niet onopgemerkt in het buitenland (mention). Naast een groot aantal romans, verhalen-, en dichtbundels, jeugdromans en kinderboekjes, maakte zij een aantal opvallende film- en tv-produkties en kortgeleden de grote speelfilm Ver van familie.
In 1993 ontving Marion Bloem de Du Perron Prijs. Haar voorlaatste roman is Vervlochten Grenzen, was ook genomineerd voor de Du Perron Prijs 2009. Haar gedicht Geen Reqiuem over de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië is in 2010 in boekvorm verschenen.

bron 1

Samenvatting
De hoofdpersoon in het verhaal is een jonge vrouw met schizofrenie. Zij is opgesplitst in twee personen: Zon en Sonja. Ze is een kind van Indisch-Nederlandse ouders die in de jaren vijftig emigreerden. Al vroeg wordt zij geconfronteerd met haar anders zijn. Op school en op straat leert ze Nederland kennen. Thuis door verhalen, dansen en gerechten het afwezige moederland Indonesië. Tussen die twee culturen zoekt ze naar eigen identi-teit. Maar als het hoofdpersonage later het zogenaamde land van herkomst bezoekt, de eerste keer met haar toenmalige vriend Eddie en de tweede keer met haar moeder, net nadat haar vader is overleden, beseft ze dat er niet zoiets als een Indische cultuur bestaat, evenmin als dat er zoiets als "haar" cultuur zou bestaan. Haar cultuur ligt noch hier in Nederland op straat, noch in de tropen, maar is beperkt tot de vier muren (en de tuin) waar zij opgroeide. Ze komt hier achter als ze voor de tweede terugkomt uit Indonesië en blijkt dat Eddie haar heeft bedrogen. Ze "kiest" voor Nederland en Zon, die Indonesië vertegenwoordigt door haar karakter, pleegt (figuurlijk) zelf-moord. Sonja blijft achter en leeft haar leven verder als Sonja, zonder Zon.
Waar het hoofdpersonage ook altijd problemen mee heeft zijn de jongens. Zon valt op Indische jongens terwijl het meestal zo is dat Indische jongens op Nederlandse meisjes vallen en Indische meisjes op Nederlandse jongens.
Sonja, die Nederland vertegenwoordigt door haar karakter en gewoonten, valt juist wel op Nederlandse jongens.

bron 2 

Het boek gaat over een Indisch meisje dat in Nederland woont. Ze heeft een gespleten persoonlijkheid, ze bestaat namelijk uit Zon, haar Indische kant en Sonja, haar Nederlandse kant. De twee persoonlijkheden zijn een apart leven gaan leiden omdat ze in het boek ook omschreven worden als 2 verschillende individuen, als zusjes want er wordt verteld dat Sonja 10 maanden eerder is geboren dan Zon. Het meisje maakt twee reizen naar Indonesië, een met haar Nederlandse vriend Eddie, ze noemt al haar Nederlandse vriendjes Eddie, en de tweede - na haar vaders dood - met haar moeder. Op haar tweede reis, met haar moeder, is het de bedoeling dat ze de kris, een magisch voorwerp dat aan haar vader toebehoorde, terugbracht naar een oom van haar. Haar vader was namelijk nog heel veel bezig met Indonesië, hij hield van het land en hij vertelde er vaak verhalen over. Haar moeder wilde vernederlandsen. Al haar vaders verhalen deed ze af met: ‘Al oud’. En ze wilde de Indonesische spullen in het huis wegdoen. Zon die zich in Nederland niet thuisvoelt en al het Indische in ere wil houden merkt tijdens haar reizen naar Indonesië dat ze zich daar eigenlijk ook niet thuisvoelt. Haar vriend voelt zich daar meer op zijn gemak dan zij. Zon twijfelt ook of ze bij een Indische jongen (die ze allemaal ‘Boy’ noemt) of een Nederlandse jongen hoort. Ook in Indonesië voelt ze zich niet op haar gemak en aan het einde van het verhaal pleegt ze zelfmoord met de kris, die ze niet bij haar oom kwijt kon. 

bron 3 

Literatuuropdracht: schrijf een betoog of beschouwing

In Geen gewoon Indisch meisje heeft Marion Bloem de hoofdfiguur in twee personages gesplitst. Sonja, de nuchtere, Nederlandse kant van haar persoonlijkheid en Zon, de dromende, Indische kant van haar persoonlijkheid. De hoofdfiguur heeft, hoogstwaarschijnlijk, schizofrenie. Zon en Sonja "hadden zusjes kunnen zijn, maar niemand weet of ze gelijktijdig geboren zijn. Ze hebben hetzelfde lichaam, ook al beweert Sonja van niet. Misschien is de een ontstaan uit de ander, of bestaan ze niet echt, maar zijn ze als geesten die mij dwingen hem te zien, opdat ze existeren." (pagina 11).
De hoofdpersoon heeft het moeilijk met erachter te komen wie ze nou eigenlijk is, een Nederlandse of een Indonesische. Naarmate het boek vordert, en ze twee keer naar Indonesië is geweest, komt zij erachter dat ze eigenlijk geen van beide is maar toch een keuze zal moeten maken tussen Nederland en Indonesië. Dit alles lijkt een beetje op het levensverhaal van Marion Bloem zelf. Er zou dan ook kunnen worden gezegd dat Bloem Zon of Sonja gebaseerd heeft op zichzelf. 

De hoofdpersoon en Marion Bloem hebben allebei moeite (gehad) met het opgroeien tussen twee verschillende culturen. Gedurende Bloem ’s jeugd heeft zij verhalen gehoord over Indonesië van haar vader, opa, oma en verschillende ooms. Deze vertellingen boeide haar als klein meisje al. De gesplitste persoonlijkheid van Sonja/Zon is nauw verbonden aan de identiteitscrisis van het kind dat zij ooit was. Zij groeide op tussen twee culturen en kreeg langzaam het gevoel dat ze over buiten viel. ‘Als je uit een andere culturele samenleving komt en je gaat je op zijn Hollands emanciperen, dan word je eenzaam. Je hoort nergens meer echt bij, niet bij de Hollanders en niet meer bij je eigen mensen’, aldus Bloem. Hetzelfde probleem heeft de hoofdpersoon. Zon wilt erg graag haar Indonesische identiteit behouden maar een deel van haar (Sonja) is al zo erg gewend aan Nederland dat dit onmogelijk is. Niet alleen Sonja houdt de hoofdpersoon tegen, er zijn meerdere factoren die meespelen. Het laat echter wel zien dat de hoofdpersoon in Geen gewoon Indisch meisje en Marion Bloem in ieder geval één ding gemeen hebben: de tweestrijd tussen culturen in hunzelf.

Ook zijn beide figuren, Bloem en Sonja/Zon, vaker in aanraking gekomen met een vorm van discriminatie. In het boek gaat Zon bij een vriendinnetje, Mary, spelen. Als ze op de schommel zit in haar tuin wordt Mary door haar moeder naar binnen geroepen. Op het moment dat ze weer terugkomt zegt ze tegen Zon “Ik mag niet met je spelen, ga weg”. Als Zon vraagt waarom, is het antwoord “Omdat je zwart bent”. Zon is in de war en snapt het niet maar Sonja komt haar dan uitleggen dat ze bruin is. Je kunt merken aan de ik-persoon dat dit haar heeft geraakt en dat ze erg verdrietig is om deze opmerking. Marion Bloem heeft dit ook meegemaakt toen zij naar school ging. Ze werd met andere gedragscodes geconfronteerd dan haar blanke vriendinnetjes. Ze werd ook afgewezen vanwege haar huidskleur. Er ontstonden voor Bloem twee waarheden: die van school en die van thuis. Dit kan weer slaan op de splitsing tussen de Nederlandse (Sonja) en Indische (Zon) kant van de hoofdfiguur.

Het grootste verschil is dat Marion Bloem geen schizofrenie heeft. In het boek is het duidelijk dat de ik-figuur wel schizofrenie heeft en de twee persoonlijkheden beide een eigen naam heeft gegeven. Toch leidt dit weer tot een overeenkomst tussen Bloem en de hoofdfiguur. Beide persoonlijkheden, Zon en Bloem, hebben karaktertrekjes van Bloem. Sonja is bijvoorbeeld schrijfster. Ze beschouwt haar foutloze gebruik van het Nederlands als bewijs voor haar succesvolle aanpassing aan de Nederlandse samenleving. Een verschil tussen Bloem en Sonja is dat Sonja haar Indische achtergrond negeert terwijl Bloem juist schrijft over thema’s die gerelateerd zijn aan haar Indische achtergrond.

Kortom, de kans is groot dat Bloem haar hoofdpersoon op zichzelf heeft gebaseerd. Er zijn natuurlijk genoeg verschillen te vinden tussen de twee maar het zijn voornamelijk de overeenkomsten die opvallen, zoals de tweestrijd die zij beiden hebben gevoerd, eventueel nare gebeurtenissen en karaktertrekjes. Bloem heeft het boek misschien niet met opzet (deels) autobiografisch gemaakt, maar er zijn veel feiten die hier toch op wijzen.